लॉक डाऊन मधील पगाराविषयी कायदा काय सांगतो?

📌 *लॉक डाऊन मधील पगाराविषयी कायदा काय सांगतो?*

लाकडाऊनमुळे खासगी क्षेत्रातील  लाखो कामगार - कर्मचारी इच्छा असूनही कामावर जाऊ शकलेले नाहीत ; तसेच मालकांनीही आपले कारखाने , व्यवसाय व उद्योग सुरु ठेवता आलेले नाहीत . ज्यांचे काम घरूनही करता येण्यासारखे आहे , ते काम करत आहेत . इतरांचे काम मात्र पूर्णपणे बंद आहे . या पार्श्वभूमीवर केंद्र व राज्य सरकारने कामगार - कर्मचाऱ्यांचे पगार न कापता , त्यांना पूर्ण पगार देण्याचे निर्देश जारी केले आहेत . खासगी मालकांना सरकार असे आदेश देऊ शकते का , यावर उलटसुलट मते व्यक्त होत आहेत . सरकारला असे आदेश देण्याचा अधिकार नाही व त्यामुळे सरकारची ही कृती बेकायदा आहे , असे अनेकांचे मत आहे . मला मात्र हे म्हणणे मान्य नाही . सरकारने दिलेले आदेश पूर्णपणे कायद्याला धरूनच आहेत . मी असे का म्हणतो , याचे विवेचन या लेखात करणार आहे . परंतु , ते करण्यापूर्वी दोन गोष्टी लक्षात घ्यायला हव्या . एक म्हणजे , सरकारने १८९७ चा ‘ एपिडेमिक्स अॅक्ट ' व सन २००५ चा ' डिझास्टर मॅनेजमेंट अॅक्ट ' या दोन कायद्यांचा आधार घेऊन लॉकडाऊनसह अन्य निबंध लागू केले आहेत . सरकारने घातलेले हे निबंध बेकायदा आहेत , असे कोणाचेच म्हणणे नाही . त्यामुळे खासगी उद्योग व्यवसाय बंद राहणे व तेथील कामगार कर्मचाऱ्यांची कामावरील अनुपस्थिती या दोन्ही गोष्टी ज्यामुळे घडल्या आहेत ती सरकारची कृती कायदेशीरच आहे , हे मान्य करावे लागेल . दुसरे असे की , खासगी उद्योग व्यवसायांना ‘ फॅक्टरीज अॅक्ट ' , ' पेमेंट ऑफ वेजेस अॅक्ट ' व ' शॉप्स अॅण्ड एस्टॅब्लिशमेंट अॅक्ट ' हे दोन कायदे लागू होत असले , तरी तेथे नोकरी करणाऱ्यांचा वर्ग एकजिनसी नाही . ज्यांची नोकरी कंत्राटी स्वरूपाची आहे , त्यांचे मालक - नोकर संबंध त्या द्विपक्षीय कंत्राटानुसार ठरलेले आहेत . आताची ही चर्चा या वर्गात मोडणाऱ्या कामगार कर्मचाऱ्यांसंबंधी नाही . फार त्यांच्या बाबतीत सरकारच्या आदेशाकडे नैतिकता आणि माणुसकीच्या दृष्टीने पाहता येईल . याखेरीज आणखी एका स्वरूपाचे कंत्राटी कामगार कर्मचारी असू शकतात . ते म्हणजे , मालकाने ठरावीक कामासाठी नेमलेल्या कंत्राटदाराकडे नोकरी करणारे . हे आदेश या वर्गालाही लागू | होणारे आहेत . _ _ _ यासंदर्भात , ' पेमेंट ऑफ वेजेस अॅक्ट ' नुसार मालकावर असलेली दोन प्रमुख कायदेशीर बंधने विचारात घ्यावी लागतील . ती म्हणजे , ठरलेला पगार ठरलेल्या वेळी नियमितपणे देणे व या पगारातून , कायद्याने संमत बाबींखेरीज अन्य कोणत्याही बाबीसाठी रक्कम कापून न घेणे . कामगार कर्मचारी अनाधिकार ( अन्ऑथोराईज्ड ) अनुपस्थित राहिल्यास अशा अनुपस्थितीच्या | दिवसांचा पगार कापून घेण्याचा अधिकार मालकास आहे . त्यामुळे आत्ताच्या संदर्भात मालक कायद्याने दिलेला हा अधिकार वापरून पगार कापून घेणे किंवा तो अजिबात न देणे , असे करू शकतो का ? तसेच असे करू नका , असे सरकार खासगी मालकांना सांगू शकते का ? हा कळीचा मुद्दा आहे . कायद्याने मालकास दिलेल्या पगार कापण्याच्या किंवा अजिबात न देण्याच्या अधिकाराचा मुख्य व एकमेव आधार ' अनाधिकार अनुपस्थिती ' हा आहे . अनुपस्थिती कोणत्याही कारणाने अनाधिकार ठरत नसेल , तर मालक हा अधिकार वापरु शकणार नाही . एरवी परिस्थिती सामान्य असताना कामगाराची अनुपस्थिती अनाधिकार आहे की नाही , हे ठरविण्यासाठी प्रामुख्याने त्याच्या नोकरीच्या अटी व नियम किंवा त्या उद्योगाला लागू असलेल्या ' मॉडेल स्टैंडिंग ऑर्डर्स ' हा मुख्य निकष असतो ; परंतु सध्याच्या काळात अनुपस्थितीचे अनाधिकार स्वरूप ठरविताना ' कोविड - १९ ' महामारीमुळे निर्माण झालेली असामान्य परिस्थिती व ती हाताळण्यासाठी सरकारने लागू केलेल्या लॉकडाऊनचाही विचार करणे अपरिहार्य ठरते . *कामगार - कर्मचाऱ्यांना घराबाहेर न पडू देणे कायदेशीर असेल , तर त्याचा परिणाम म्हणून कामगारांची नोकरीवरील अनुपस्थिही बेकायदा व अनाधिकार ठरू शकत नाही.*
   आता सरकारच्या दृष्टीने विचार करू . ' आपत्ती निवारण कायदा ' हा खूप व्यापक आहे . त्यात आलेली आपत्ती थोपविणे एवढाच भाग नाही . आपत्तीची झळ पोहोचलेल्यांना सावरण्यासाठी मदतीचा हात देणे हाही त्यातील महत्त्वाचा भाग आहे . यासाठीही सरकारचा हा कायदा विविध अधिकार देतो . सरकारने मालकांना दिलेला आदेश हा या वर्गात मोडणारा आहे . अर्थात , हेही नाकारून चालणार नाही की , उद्योग व्यवसाय बंद ठेवावे लागणे व कामगार कर्मचाऱ्यांना काम न करताही पगार द्यावे लागणे , ही देखील मालकांना याच आपत्तीमुळे बसलेली झळ आहे . त्याचेही निवारण सरकारने करायला हवे , हे नक्की. काही लोक यामुळे आमच्या उद्योग व्यवसाय करण्याच्या मूलभूत हक्कावर ( राज्यघटनेचा अनुच्छेद १९ जी ) गदा आल्याचा मुद्दा मांडतात ; परंतु राज्यघटनेने दिलेले कोणतेही मूलभूत हक्क अनिबंध नाहीत. त्या हक्कांवर वाजवी बंधने घालण्याचा अधिकार त्याच राज्यघटनेने सरकारला दिलेला आहे.

   ✍  *-अॅड . सुरेश पाकळे ( लेखक मुंबई उच्च न्यायालयातील ज्येष्ठ वकील आहेत .)*

चालक व वाहक यांना अतिकालीक भत्ता देण्याबाबत माहिती

📌 *चालक व वाहक यांना अतिकालीक भत्ता देण्याबाबत माहिती-*

   चालक व वाहक यांना ८ तासापेक्षा किंवा १२ तास विस्तारीत कामापेक्षा अधिक कामाबद्दल आणि ९ तासांच्या करार निर्दिष्ट विश्रांतीमध्ये घट झाल्याबद्दल द्यावयाच्या अतिकालीक वेतनासबंधी वेळोवेळी देण्यात आलेले सर्व अनुदेश यापुढे रद्द करुन अतिकालीक वेतन व ९ तासाच्या विश्रांतीत घट भरपाई देण्यासंबंधी खालील सुधारीत अनुदेश देण्यात आले आहेत.

महामंडळाच्या बसगाडया , मालमोटारी व कर्मचारी वाहने या सर्वासाठी नेमलेले सर्व चालक आणि वाहक यांना सुधारित आधारावर द्यावयाचे अतिकालीक वेतन व ९ तासांच्या विश्रांतीत घट झाल्याने द्यावयाची भरपाई लागू असेल . हे अनुदेश १ एप्रिल १९७२ पासून अंमलात येतील.

✳️ *अ )* जेथे अतिकालीक काम अंतर्भूत आहे , परतु ९ तासाची विश्रांती बुडालेली नाही , अशा बाबतीत ८ तासापेक्षा किंवा १२ तास विस्तारित कामापेक्षा अधिक कामाबद्दल अतिकालीक वेतन मोटार वाहतूक कामगार अधिनियम १९६१ मधील तरतूदीनुसार , कलम १२ च्या दुसर्या परंतु उल्लेख केलेल्या प्रकरणी सर्वसाधारण वेतनाच्या *दीडपट दराने* आणि मोटार वाहतूक कामगार अधिनियम १९६१ च्या कलम १३ च्या पहिल्या परंतु उल्लेख केलेल्या प्रकरणी सर्वसाधारण वेतनाच्या *दुप्पट दराने* देण्यात येईल .

✳️ *ब )* जेथे काही अतिकालीक काम अंतर्भुत नाही परतु ९ तासांची विश्रांती बुढालेली आहे अशा प्रकरणी बुडालेल्या विश्रांतीच्या प्रत्येक तासासाठी सर्वसाधारण वेतनाच्या दुप्पट दराने भरपाई देण्यात येईल.

✳️ *क)* जेथे अतिकालीक काम अंतर्भूत आहेतु ९ तासाची विश्रांतीही बुडालेली आहे .

♦️ *अशा प्रकरणी-*
वरील अ) प्रमाणे अतिकालीक वेतन अधिक विश्रांतीच्या बुडालेल्या प्रत्येक तासासाठी सर्वसाधारण वेतनाच्या दराने भरपाई देण्यात येईल .

🔰 *दिनांक 3 . ५ . १९७३ च्या शुद्धीपप्रकानुसार दुरुस्त केल्याप्रमाणे-*

 *स्पष्टीकरण-*

 ❇️ *अ) जेथे अतिकालीक काम अतर्भूत आहे . परतु ९ तासांची विश्रांती बुडालेली नाही-*
  वाहन बिघडल्याच्या प्रकरणी व मोटार वाहतूक कामगार अधिनियम १९६१ च्या कलम ११ च्या दुसर्या परंतुकात उल्लेखलेल्या अन्य प्रकरणी ८ तासापेक्षा किंवा १२ तास कामापेक्षा अधिक कामाबद्दल सर्वसाधारण वेतनाच्या दराच्या *दिडपट दराने* अतिकालिक वेतन देण्यात येईल.

      जादा कामाच्या प्रकरणी व मोटार वाहतूक कामगार अधिनियम १९६१ च्या कलम १३ च्या पहिल्या परंतुकात उल्लेखलेल्या प्रकरणी ८ तासापेक्षा किंवा १२ तास विस्तारीत कामापेक्षा कामाबद्दल सर्वसाधारण वेतनाच्या *दुप्पट दराने* अतिकालीक वेतन देण्यात येईल .

❇️ *ब ) जेथे अतिकालीक काम अंतर्भूत नाही ९ तासांची विश्रांती बुडालेली आहे -*

     मुख्यालय डेपो किंवा रात्रतस्तीचे ठिकाण येथे एका दिवसाच्या कर्तव्यकालाची समाप्ती त पुढील दिवशीच्या कर्ताकालाची सुरुवात या दरम्यान ९ तासांच्या करारनिर्दीष्ट विश्रांतीपैकी बुडालेल्या प्रत्येक तासाला सर्वसाधारण वेतनाच्या दराच्या *दुप्पट दराने* भरपाई देय होईल.

 *विश्रांतीत घट झाल्यामुळे दर तासाला वरीलप्रमाणे द्यावयाची भरपाई खालील प्रकरणी अनुज्ञेय राहील-*

 ▪ १)  नियत कर्तव्यकाल अधिक जादा कर्तव्यकाल किंवा अन्य चालकांचा वा वाहकाचा नियत कर्तव्यकाल.
▪२) जत्रेसारख्या प्रसंगी जादा कर्तव्यकाल
▪३) डेपो कार्यशाळेतून वाहन उशीरा मिळाल्याने सुटण्यास उशीर झाल्याच्या परिणामी इष्ट ठिकाणी उशीरा पोहचणे.
▪४)  मार्गावर वाहन बिघडल्यामुळे परिणामी इष्ट ठिकाणी उशीरा पोचणे.
▪५)  आगबोट किंवा आगगाडी याच्याशी सबंध वेळ साधण यासाठी विलंब झाल्यामुळे इष्ट ठिकाणी उशिरा पोहचणे.
▪६)  नियत कर्तव्यकाल अधिक रात्र वस्तीच्या ठिकाणी नैमित्तीक कराराचा कर्तव्यकाल.

❇️ *क) जेथे अतिकालीक काम ९ तासांची बुडालेली विश्रांती या दोहोंचाही अंतर्भाव-*

    ८ तासापेक्षा किंठा १२ तास विस्तारीत कामापेक्षा अधिक कामासाठी सर्वसाधारण दराच्या दीडपट दराने किवा वरील ( अ ) मध्ये उल्लेख केलेल्या प्रकरणी सर्वसाधारण दराच्या दुप्पट दराने अत्तिकालीत वेतन अधिक झालेल्या बुडालेल्या विश्रांतीच्या प्रत्येक तासासाठी *सर्वसाधारण दराने* भरपाई देण्यात येईल.

🔲  *अतिकालिक वेतन व ९ तास विश्रांतीत घट झाल्यामुळे भरपाई याचे लेखांकन-*

    अतिकालीक काम ९ तास विश्रांतीत झालेली घट याची नोंद दररोज प्रत्येक चालकाच्या व वाहकाच्या *समयपत्रात* ( वा २ अ नमुन्यात ) रकाना ९ , १४ व १५ मध्ये खालीलप्रमाणे नमूद करण्यात येईल. अतिकालीक काम व / वा विश्रांतीतील घट यांची कारणे वा २ अ नमुन्याच्या मागील बाजूस उपलब्ध जागी तारीखवार नोंदवावी.
   वरील ( अ ) व ( क ) मधील प्रकरणी ८ तास किंवा १२ तास विस्तारित कामापेक्षा अधिक कामाची नोद रकाना ९ मध्ये करण्यात येईल . एका दिवसाच्या कर्तव्यकालाची समाप्ती व पुढील दिवसाच्या कर्तव्य कालाची  सुरुवात या दरम्यान वरील ( ब ) अनुसार विश्रांतीत घट झालेले तास ( म्हणजे १ तास २ तास इत्यादी ) याची नोंद रकाना १४ मध्ये करण्यात येईल . (जेथे विश्रांतीच्या बुडालेल्या प्रत्येक तासाला सर्व साधारण वेतनाच्या दराने भरपाई देय आहे अशा प्रकरणी वरील ( क ) अनुसार विश्रांतीत घट झालेल्या तासांची नोंद करण्यासाठी वा २अ नमुन्यात एक अतिरिक्त रकाना १५ सुरु करण्यात येईल.
   प्रत्येक अतिकालीक काम व विश्रांतीत घट यांची वा / २ नमुन्यात रकाने ९ ,१४ व १५ मध्ये दररोज नोंद कली पाहिजे . प्रत्येक महिन्याच चौथ्या आठवडयाच्या अखेरपर्यंत प्रत्येक आठवडयाला नोंदीची बेरीज केली पाहिजे . प्रत्यक्ष अतिकालीक काम व विश्रांतीत झालेली घट ( महिन्याच्या उरलेल्या दिवसासह ) यांची बेरीज प्रत्येक महिन्याच्या अखेरीस करण्यात येईल . अशा प्रकारे बेरीज केलेल्या काळाकरीता अतिकालीक वेतन व विश्रांतीत घट झालेल्या तासाची भरपाई यांच्यामुळे होणाऱ्या मासिक वेतनाचा हिशोब उपरोक्त अ , ब व क मध्ये उल्लेखलेल्या विहित दरानुसार करण्यात येईल , व यासाठी द्यावयाची रक्कम प्रत्येक चालकाला व वाहकाला मासिक वेतनाबरोबर दिली जाईल.

✍ *संकलन- नितिन बागले*

इश्यु अँण्ड स्टार्ट कार्यपद्धत

📌 *इश्यु अँण्ड स्टार्ट कार्यपद्धत परिपत्रक क्र. राप/वाह/चालन/१२४५६/१४१ दि.१०/०१/२०१४*

          रा . प . महामंडळाने बसस्थानकावरुन बस मार्गस्थ करण्यापूर्वी वाहकाने प्रवाशांना तिकीटे देऊनच ती मार्गस्थ करण्याबाबत इश्यु अॅण्ड स्टार्ट कार्यपद्धती निश्चित केली आहे . इश्यु ॲण्ड स्टार्ट कार्यपद्धतीची अमंलबजावणी होत नसल्याचे निदर्शनास येत आहे . परिणामी बसमध्ये बसणारे प्रवासी बस फलाटावर येताच बसचे दरवाजाजवळ गर्दी करतात त्यामुळे पाकीटमारी / चोऱ्या होतात , आबालवृद्धांची व स्त्रियांची गैरसोय होते . तसेच बसमध्ये जागा पकडण्यासाठी प्रवासी धावपळ करतात . महत्वाचे म्हणजे वाहकाचे प्रवाशांना तिकीटे देण्याचे काम नेमून दिलेल्या वेळेत ( पुढील थांबा येण्याअगोदर ) न झाल्याने प्रवासी विनातिकीट राहण्याचे / कमी अंतराचे तिकीट घेण्याच्या घटना होऊन रा . प . महामंडळाच्या उत्पत्रावर त्याचा परिणाम होतो . महामंडळाचे उत्पन्न वाढीची उपाययोजना म्हणून आपणास सूचित करण्यात येत की ,

१ ) वरील सर्व बाबी टाळण्यासाठी दि . १३ . ०१ . २०१४ रोजी पासून आपल्या विभागाच्या कार्यकक्षेतील सर्व बसस्थानकावर / वाहतूक नियंत्रक केंद्रावर इश्यु अॅण्ड स्टार्ट कार्यपद्धतीची १०० % अमंलबजावणी करण्यात यावी .
२ ) वाहकाने प्रवाशांना बसस्थानकावर / वाहतूक नियंत्रक केंद्रावर दिलेल्या तिकीट संख्येची नोंद बस सुटण्यापुर्वी वाहतूक नियंत्रक यांचेकडे द्यावी .
३ ) वाहतूक नियंत्रक यांनी स्थानकावरून सुटणाऱ्या सर्व बसेसच्या प्रवाशांना वाहकाने दिलेल्या तिकीट नोंदी वाहाक नियंत्रक नोंदवहीमध्ये शेरा कॉलममध्ये कराव्यात . ज्या ठिकाणी संगणकीय उद्घोषणांचा वापर होत असल्याचे कंट्रोल चार्ट संगणकीकृत झालेला आहे व वाहतूक नियंत्रक नोंदवहीचा वापर केला जात नाही अशा ठिकाणी स्वतंत्र रजिस्टरवर नोंद घ्यावी .
४ ) अशा नोंदी केल्यावरच बस मार्गस्थ होईल याची दक्षता संबंधित वाहतूक नियंत्रकांनी घ्यावी .
 ५ ) प्रवाशांच्या सुविधेसाठी स्थानकावर क्यू रेलींग असल्यास प्रवासी रांगेत उभे करुन वाहकामार्फत तिकीटे द्यावीत .
६ ) इश्यु अँण्ड स्टार्ट कार्यपद्धतीची अंमलबजावणी होण्याबाबत आगार व्यवस्थापक आगारातील सर्व वाहतूक पर्यवेक्षक तसेच विभागीय अधिकारी वारंवार तपासणी करुन खात्री करतील .
 ७ ) सर्व मार्गतपासणी पर्यवेक्षकांना इश्यु अॅण्ड स्टार्ट कार्यपद्धतीची वाहक अंमलबजावणी करत आहेत याची तपासणी बसस्थानकावर तपासून करण्याबाबत सूचना देण्यात याव्यात . या अनुषंगाने संबंधितांना योग्य त्या सूचना देण्यात याव्यात .
सूचनांची अंमलबजावणी होत असल्याबाबत तपासणी करुन खात्री करावी .

सहाय्यक वाहतुक अधिक्षक या वर्ग पर्यवेक्षकीय पदास वर्ग - 2 ( कनिष्ठ ) कर्तव्ये व जबाबदाऱ्या

👮‍♂️ *सहाय्यक वाहतुक अधिक्षक या वर्ग  पर्यवेक्षकीय पदास वर्ग - 2 ( कनिष्ठ ) अधिकारी या पदाचा दर्जा दिल्या नंतर [परिपत्रक क्र.६/२०१७ नियोजन व पणन खाते] कर्तव्ये व जबाबदाऱ्या :*

 1 . स . वा . अ . या पदात कामकाज करताना ते *पुर्णवेळ* रा . प . महामंडळाचे कामकाजासाठी बांधील रहातील व यांना कामकाज *वेळेची मर्यादा* रहाणार नाही .
 2 . सदर अधिकारी हे आगाराच्या आगार व्यवस्थापक वरिष्ठ यांच्या आदेशाने विविध अपराध प्रकरणी चौकशी अधिकारी म्हणुन कामकाज करतील .
 3 . विभागीय कार्यालयामध्ये नियते चालविण्याच्या दृष्टीने चालक वाहकांच्या कामगिऱ्या तयार करणे / लिंक डायग्रॅम तयार करणे व त्याप्रमाणे चालक वाहकाची कर्तव्ये आगाराच्या पर्यवेक्षकीय कर्मचाऱ्याने व्यवस्थीत लावली आहेत का ? याची तपासणी करणे .
4 . बसस्थानकाची संपुर्ण जबाबदारी व प्रवाशांना उपलब्ध करुन दिलेल्या सुविधांची वेळोवेळी तपासणी करणे व वटी वेळोवेळी दुरुस्त करणे .
5. सर्व वाहतुकीच्या नियमांचे व सुचनांचे पालन करुन घेताना वाहतुक शाखेतील सर्व कर्मचाऱ्यांचे शिस्तबध्द वर्तन होते का हे तपासणे .
6 . वाहतुक शाखे संबंधित सर्व परिपत्रके याची माहीती असणे आवश्यक असुन त्या अनुषंगाने सर्व कामकाज होते का ? हे तपासण्याची जबाबदारी राहील .
7 . वाहतुक शाखे संबंधित व आगाराच्या वाहतुक फलनिष्पत्तीमध्ये वाढ करण्याच्या निर्णय प्रक्रीयेमध्ये आवश्यक असणाऱ्या सर्व नोंद वह्याची वेळोवेळी तपासणी करणे . उदा . अपघात नोंद वही , नैमित्तीक करार , फेरीनिहाय उत्पन्न नोंद वही , वाहतुक मास्टर रजिस्टर इत्यादि .
 8 . आगारातील तिकिट व रोकड शाखा ही पुर्णत : सहाय्यक वाहतूक अधिक्षक वर्ग 2 ( कनिष्ठ ) अधिकारी यांच्या नियंत्रणाखाली कामकाज पार पाडेल . या शाखेतील नोंद वही तपासणी करणे व त्यामध्ये काही अनियमितता आढळल्यास आगार व्यवस्थापक वरिष्ठ यांना अहवाल सादर करतील .
9 . आगाराची वाहतुक सुरळीत चालण्यासाठी व वाहतुक फलनिष्पत्तीमध्ये वाढ होण्याच्या दृष्टीने आवश्यक  असणारे चालनिय कर्मचारी आगारास उपलब्ध होतील याप्रमाणे नियोजन करणे
10 . आगार व्यवस्थापक वरिष्ठ यांच्या परवानगीने वेळोवेळी मार्गतपासणी / रात्रवस्तीच्या ठिकाणी रा . प . बसची तपासणी करणे .
11 . रा . प . वाहनांचे अपघात टाळण्याकरीता विविध उपाय योजना करणे , तसेच मार्गावर अपघात झाल्यास आगार व्यवस्थापक वरिष्ठ यांच्या मदतीने अपघात हाताळणे .
12 . प्रवाशांशी योग्य तो समन्वय ठेवून महामंडळाप्रती प्रवाशांच्या मनात प्रतीमा उंचावण्याकरीता कामकाज करणे .
13 . कामगारांशी सलोख्याचे संबंध ठेवुन कामगारांमध्ये वितुष्ठ निर्माण होणार नाही व पर्यायाने महामंडळाच्या प्रवाशांप्रती असणाऱ्या जबाबदारीमध्ये खंड पडणार नाही या अनुषंगाने कर्मचाऱ्यांशी वागणुक ठेवणे .
14 . आगाराचे अंदाजपत्रक बनवून त्या मधील प्रमाणके गाठण्यासाठी परीश्रम करणे .
15. वाढ करण्याची जबाबदारी सहाय्यक वाहतुक अधिक्षक वर्ग 2 ( कनिष्ठ ) अधिकारी यांची राहील . 16 . बसस्थानकावरील प्रवाशांसाठी असणारी उपहार गृहे व अन्य स्टॉलची स्वछता , त्यामध्ये दिल्या जाणाऱ्या मालाची व दराची नियमित तपासणी करणे .
17 . वेगवेगळ्या सवलतीच्या दराने विद्यार्थांना पास देणे व त्या अनुषंगाने रा . प . वाहतुकीचे नियोजन करणे . 18 . कामगार कराराप्रमाणे वेगवेगळ्या प्रकारचे पास देणे.
19 . बसस्थानकावरुन सुटणाऱ्या सर्व गाड्या वेळेवर सुटतात का याची तपासणी करणे .
 20 . आगार तपासणी करण्यास आलेल्या अधिकाऱ्यांस सहकार्य करणे व तपासणी कामकाजात मदत करणे. 21 . बसस्थानकावरील सर्व कामे नेमुन दिलेल्या वेळेत बसस्थानकावरील पर्यवेक्षकीय कर्मचारी पार पाडतात का याची तपासणी करणे.
22 . आगारातील यांत्रिक विभागातील गाड्यांची तपासणी , देखभाल , दुरुस्ती करुन घेणे गाड्यांचा पुरवठा वाहतुकी करीता निर्माण करणे तसेच आगारात वाहने बंद रहाणार नाहीत या करीता विभागिय कार्यशाळेतुन सामानाची पुर्तता करणे .
23 . इंधन बचतीच्या दृष्टीने गाड्याची देखभाल आगार कार्यशाळेत होते का याची तपासणी करणे व आगारात येणारा डिझेलचा टॅकर रा . प . च्या कार्यपध्दतीनुसार आगारात घेणे .

✍ *संकलन- नितिन बागले, चोपडा आगार*

सहाय्यक कार्यशाळा अधिक्षक / कनिष्ठ कार्यदेशक या पदास वर्ग - 2 ( कनिष्ठ ) कर्तव्ये व जबाबदार्या

*सहाय्यक कार्यशाळा अधिक्षक / कनिष्ठ कार्यदेशक या पदास वर्ग - 2 ( कनिष्ठ ) अधिकारी ( रा . प . आगारातील ) सदर पदाची कर्तव्ये व जबाबदार्या ( विभागांतर्गत आगार )*

★१. आगार कार्यशाळेत आगारातील संपुर्ण वाहनांची दैनिक देखभाल , दशदिन देखभाल , डॉकींग साठीचा कार्यक्रम तयार करणे , सदर कार्यक्रमानुसार वाहनांची देखभाल वेळेवर व योग्य गुणवत्तेची करुन घेणे व यावर नियंत्रण ठेवणे .
★२.आर टी ओ पासींग , पुनःस्थितीकरण या साठीचा कार्यक्रम तयार करुन त्यानुसार वाहने संबंधीत कार्यशाळांना पाठविण्या संदर्भातील व त्या स्विकारण्यासंदर्भातील आवश्यक ती कार्यवाही करणे .
★३. आगार कार्यशाळा कर्मचा- यांचे पाळीनिहाय वाटप ( आलोकेशन ) वाहानांच्या पाळीनिहाय देखभालीची संख्या विचारात घेऊन दरमहिन्यात तयार करुन त्याची अंमलबजावणी करणे व कामकाजावर नियंत्रण ठेवणे.
★४. कार्यशाळेत असणा - या सर्व प्रकारच्या मशीनरीज उदा . कार वॉशर , एअर कॉप्रेसर , ग्रिस पंप , चेन कप्पी , ड्रील मशीन ग्राईंडर इत्यादी कार्यान्वित ठेवण्यासाठी आवश्यक ते नियंत्रण ठेवणे , पत्रव्यवहार करणे व योग्य ती कार्यवाही करणे . कार्यशाळेतील सर्व रजिस्टर्स व त्या संदर्भातील नोंदी उदा . मास्टर रजिस्टर , ब्रेकडाऊन रजिस्टर , लॉग शीट कंट्रोल रजिस्टर , 201 व 202 रजिस्टर , लॉगबुक ई . वेळच्यावेळी व अचुक रितीने करण्या संदर्भातील नियंत्रण ठेवणे . देखभाल कार्यक्रमानुसार वाहन देखभाल करुन व स्वच्छता तसेच वॉशींग करुन सुस्थितीत नियोजित वेळेवर नियतावर जाते किंवा नाही यावर नियंत्रण ठेवणे .
★५.  सर्व नियतांसाठी वेळेवर वाहने उपलब्ध करुन दयावीत . आगारातील भांडारामध्ये सर्व प्रकारच्या मटेरीअलचा साठा उपलब्ध आहे किंवा नाही , याची खातरजमा रोजच्या रोज करावी .
★६. तांत्रिक स्वरुपाचा पत्रव्यवहार करणे .
★७. विभागीय भांडार अधिकारी यांचे संपर्कात राहुन मटेरीअलची उपलब्धतता करण्यासाठी प्रयत्नशील राहणे . वाहन ब्रेकडाऊन झाल्यानंतर ब्रेकडाऊनची जबाबदारी निश्चित करणे , कर्मचा - यांना मार्गदर्शन करणे व आवश्यक त्या ठिकाणी जबाबदार कर्मचा - यांचा अहवाल त्वरीत आगार प्रमुखांकडे सादर करण्यात यावा .
★८. कार्यशाळा कर्मचा - यांच्या रजेवर नियंत्रण ठेवणे . गैरहजर कर्मचा - यांचे अहवाल वेळीच आगार प्रमुखांकडे सादर करणे . आगाराचे सर्व यांत्रिकी पॅरामीटर्स उदा . केपीटीएल , केपीएल , नविन टायर खप , रिट्रेड टायर्सचा खप , मार्गस्थ बिघाडाचा दर , व्हेईकल युटीलायझेशन , फ्लीट युटीलायझेशन , पंक्च्युअॅलीटी ऑफ बसेस , अॅव्हरेज ऑफ रोड , स्प्रींगांचा खप , रिट्रेडीबीलीटी फॅक्टर इत्यादींवर सक्षमपणे नियंत्रण ठेऊन आगाराची कॉस्ट कमीत कमी राहील यादृष्टीने कार्यवाही करावी .
★९.  आगार व्यवस्थापक यांनी चौकशी अधिकारी म्हणुन नियुक्ती केल्यास त्या अपराध प्रकरणांवर चौकशी अधिकारी म्हणुन काम पाहतील व चौकशी अहवाल सादर करतील .
★१०.  आगारातील रात्रीच्या रेडी पार्कची वाहने सकाळी / पहाटे तपासणी करतील . तसेच त्यांच्या कामाची वेळ 8 तास न राहता ते 24 तास कर्तव्यास बांधील राहतील . यांत्रिक
 झालेल्या अपघातांची हाताळणी करतील . तसेच आगार व्यवस्थापक यांच्या अनुपस्थितीत झालेल्या अपघातांची हाताळणी करतील .
★११.  वाहनांची गुणवत्ता तपासणी करणे . डिझेल टँकरची वेळेवर मागणी करणे . टँकर आल्यावर तपासणी करणे , भुमीगत टँकमधील डिझेल मोजमाप करुन ठेवणे . प्रत्यक्ष शिल्लक व पुस्तकी शिल्लक यांचा ताळमेळ ठेवणे . डिझेल खपाचा संपुर्ण हिशोब व त्यावर नियंत्रण ठेवणे . डिझेल पंप व संबंधीत तक्रारींबाबत ऑईल कंपन्यांकडे पत्रव्यवहार करणे व तक्रारीचे निवारण करुन घेणे . *वेळोवेळी वरिष्ठांनी दिलेल्या आदेशाप्रमाणे काम करतील .*


✍️ *_संकलन- नितिन बागले, चोपडा आगार_*

कायदेशीर वारस व नामनिर्देशित व्यक्ती तफावत

🔨 *कायदेशीर वारस व नामनिर्देशित व्यक्ती तफावत*

    कायदेशीर वारस व नामनिर्देशित व्यक्ती यामध्ये फार तफावत आहे. रा.प.म. मयत कर्मचाऱ्यांच्या भविष्य निर्वाह निधी बाबत केसचा पाठपुरावा करताना हि बाब लक्षात आली व याबाबत सर्वाना माहिती मिळावी हा या मागचा उद्देश आहे..
     मयत कर्मचाऱ्यांच्या भविष्य निर्वाह निधी त्याच्या वारसाला सोपविताना कायदेशीर वारस असल्या बाबतचा दाखला न्यायालया कडून मिळविणे आवश्यक आहे. हि प्रक्रिया आवश्यक असली तरी मयत कर्मचाऱ्यांच्या वारसांना आर्थिक गरज असताना स्वतःच्या पैशापासून वंचित राहावे लागते हे सत्य नाकारता येत नाही.
       मयत झालेल्या  व्यक्तिचा कायदेशीर वारस कोण किंवा सात किंवा अधिक वर्षे परागंदा असलेल्याल व्यक्तिचा कायदेशीर वारस कोण याबाबत संभ्रम असल्यालस *दिवाणी न्याकयालयाकडून वारस दाखला (Succession Certificate)* मिळवावा लागतो. यासाठी मयत व्यक्तिच्या कायदेशीर वारसाने संबंधित दिवाणी न्यासयालयात दावा दाखल करावा. दाव्यात, दावा करणार्याचे नाव, पत्ता, रेशन कार्ड पॅन कार्ड, मयत व्यक्तिशी असलेले नाते, मयत व्यक्तिचे अन्य, वारस आणि त्यांचे पत्ते, पॅन कार्डस्, रेशन कार्ड, वंशावळ, मयताचा मृत्यूत दाखला आणि मयत व्यक्तिच्या नावावर असलेली सर्व स्थाववर व जंगम मालमत्ता यांचा तपशील नमुद असावा. अर्जावर कोर्ट फी अधिनियम, १८७० अन्वये आवश्यक ती कोर्ट फी अदा करावी.[ हि फी जास्त आहे ] दावा दाखल झाल्यातनंतर, न्याययालय ४५ दिवस मुदतीची नोटीस वर्तमान पत्रात प्रसिध्द करते. जर त्या‍बाबत कोणाचीही तक्रार प्राप्ती झाली नाही तर वादीच्या नावे वारस दाखला दिला जातो. या सर्व

प्रक्रियेला अंदाजे ५ ते ७ महिन्यां चा कालावधी लागतो. म्हणजेच आपण आपल्या गुंतवणुकी व स्वकष्टाने मिळविलेल्या मिळकती करिता नामनिर्देशीत केलेली व्यक्ती या आपल्या वारसदार नाहीत. सर्वसामान्य माणसाला नामनिर्देशीत व्यक्ती व कायदेशीर वारसदार यातील फरक जाणून घेणे आवश्यक आहे.

🩸 *नामनिर्देशीत व्यक्ती व कायदेशीर वारसदार यातील फरक*

*१)  नामनिर्देशीत व्यक्ती :-* व्यक्तीच्या मृत्यू नंतर नामनिर्देशित केकेली संपत्ती व गुंतवणूक नामनिर्देशित व्यक्तीच्या ताब्यात जाते परंतु तयार त्याचा तो मालक नसून फक्त विश्वस्त आहे. या संपत्ती व गुंतवणूकि कायदेशीर मालक सिद्ध होईपर्यंत त्याने या मालमत्ता व गुंतवणुकी विषयी कायदेशीर बाबी जसे कर,निगा व दुरुस्ती करणे एवढेच अधिकार आहेत.
*२)   कायदेशीर वारसदार :-* व्यक्तीच्या मृत्यू नंतर कायदेशीर वारस हा संपत्ती व गुंतवणूकीचा उत्तराधिकारी असून त्या मालमत्ता व गुंतवणुकी मधून उत्पन्न घेऊ शकतो व अंतिम मालक असतो.
     आपल्या मालमत्ता व गुंतवणुकी जसे बँक ठेवी,शेअर,म्युचल फंड,विमा,उपदान,भविष्य निर्वाह निधी, स्वकष्टार्जित जमीन, सहकारी गृहनिर्माण संस्थेतील सदनिका, या सर्वांचे नामनिर्देशन करण्याच्या सुविधा आहेत व आपण त्या आपला वारसदार समजून नामनिर्देशन केलेले आहे. आपण कायदेशीर भाषेत चुकीचे आहोत. आपल्या नंतर गुंतवणुकी व मालमत्ते बाबत विवाद निर्माण झाल्यास कायदेशीर प्रक्रियेला वारसांना सामोरे जावे लागू शकते.
     हे सर्व टाळण्याकरिता ज्या व्यक्तीची मालकीच्या मालमत्ता व गुंतवणुकी आहेत त्याने मृत्युपत्र करून आपल्या मालमत्ता व गुंतवणुकीचे वारसदार नेमणे आवश्यक आहे. मृत्युपत्र हे कायद्याच्या दृष्टीने पवित्र दस्त असून यात नौद केलेल्या तरतुदी या कायदेशीर अधिकृत मानून नेमलेले वारस हे कायदेशीर वारस मानले जातात व आपल्या मालमत्ता व गुंतवणुकीची आपल्या मृत्युपत्रा प्रमाणे वाटणी होते. नामनिर्देशन म्हणजे कायदेशीर वारसदार नव्हे 
      *वरील कायदेशीर लेखातील माहिती माझ्या वचना प्रमाणे आहे. या बाबत कायदेतज्ञा कडून मार्गदर्शन घ्यावे हि विनंती.*

✍️ *_संकलन- नितिन बागले_*

ऑनलाईन आरक्षण...त्यातील अडचणी व उपाय

ऑनलाईन आरक्षण...त्यातील अडचणी व उपाय

ऑनलाईन आरक्षण करताना बँक खात्यातून पैसे गेले आहेत परंतु तिकीट आरक्षित झाले नाही , याविषयी माहिती... 
ई - तिकीट तसेच मोबाइलला अँपद्वारे तिकीट आरक्षित करताना पेमेंट - गेटवेमार्फत तिकीटाची रक्कम रा.प. महामंडळाच्या बँक खात्यामध्ये वर्ग झाल्यानंतरच सदरचे तिकीट हे "माय तिकीट " मध्ये दर्शविण्यात येते. परंतु "माय तिकीट " मध्ये सदरचे तिकीट दिसत नसल्यास म्हणजेच तिकीट आरक्षित झालेले नाही परंतु , बँक खात्यातून पैसे गेलेले असल्यास सदरचे ट्रेन्जक्शन हे अयशस्वी (फेल) झाल्याचे समजण्यात येते व या फेल  ट्रेन्जक्शनचा परतावा रिफंड प्रोसेसद्वारे  ट्रेन्जक्शन झाल्याच्या तारखेपासून ७ निव्वळ कामाच्या दिवसांमध्ये बँक खात्यात जमा होतो. सदर   ट्रेन्जक्शन हे डेबिट / क्रेडिट कार्ड  वापरून केलेले असल्यास रिफंड  प्रोसेसद्वारे झाल्याच्या तारखेपासून १४ निव्वळ कामाच्या दिवसांमध्ये बँक खात्यात जमा होतो. तदनंतर जर परतावा जमा झालेला नसेल तर डेबिट / क्रेडिट कार्ड इशू करणाऱ्या बँकेकडे , पेमेंट - गेटवे कडे तसेच महामंडळामार्फत प्रवाशांना मार्गदर्शन करण्यात येते  व  तिकिटाच्या परताव्याबद्दल माहिती देण्यात येते.
     त्याचप्रमाणे ई - तिकीट प्रवाशास रद्द करावयाचे असल्यास "माय तिकीट " मध्ये जाऊन ते रद्द करायची सुविधा प्रवेशास उपलब्ध करून देण्यात आलेली आहे. तसेच बस रद्द झाल्यास आगारामध्ये जाऊन आगार व्यवस्थापका मार्फत  ई - तिकीट रद्द करायची सुविधा उपलब्ध आहे.
     पब्लिक ऑनलाईन रिजर्व्हेशन प्रणालीमध्ये " संपर्क साधा - contact us " या मेनू मध्ये संबंधित  पेमेंट - गेटवे यांचे ई - मेल आयडी व दूरध्वनी क्रमांक तसेच तांत्रिक साहाय्यासाठी टेक्निकल सपोर्टचा ई - मेल व दूरध्वनी क्रमांक ०२२ - २३०५३९९२ , ०२२ - ३९६८१०७४ दर्शविण्यात आलेले आहेत. तसेच तिकीट बुकिंग संबंधी इतर अतांत्रिक माहितीसाठी रा.प. महामंडळाचा टोल फ्री क्रमांक - १८००२२१२५० (Toll  Free ) दर्शविण्यात आलेला आहे.
     तक्रार निवारण करण्यासाठी १०:०० AM  - ०६:३० PM  पर्यंत ०२२ - २३०५३९९२ दूरध्वनी क्रमांकाद्वारे तसेच  ०६:३० PM - १०:०० AM पर्यंत ०२२ - ३९६८१०७४ दूरध्वनी क्रमांकाद्वारे  प्रत्यक्ष प्रवाशांना माहिती देण्यात येऊन मार्गदर्शन करण्यात येत आहे.

तिकिट मशीन ( ETIM ) मधील दिनांक (Date) आणि वेळ (TIME) चुकीची असल्यास कशा पद्धतीने अचुक सेट

🗄🕙🗄🕙🗄🕙🗄🕙🗄🕙🗄

       *तिकिट मशीन ( ETIM ) मधील दिनांक (Date) आणि वेळ (TIME) चुकीची असल्यास कशा पद्धतीने अचुक सेट करता येईल ते बघुया.......*

🗄⏰🗄⏰🗄⏰🗄⏰🗄⏰🗄

          _वाहक आपली नियोजीत  कामगिरी पुर्ण करण्याकरिता   वितरण विभागातुन (इशु) तिकीटाची विक्रीसाठी तिकिट मशीन (ETIM) घेतात.. प्रत्येक वेळेस ETIM मधील वेळ (Time) अचुक आहे अथवा नाही हे बरेचदा न बघता ते मशीन कामगिरी वर नेतात व तिकिट विक्री करिता वापरतात सुद्धा... त्या वेळेस तिकिटांवरील दिनांक व वेळ चुक आहे की बरोबर आहे ऐवढे लक्ष आपण देत नाही.... बसमधील प्रवाशांपैकी एखादा प्रवासी तिकिट बारकाईने बघतो जसे एखाद्याला T. A. Bill ला वगैरे तिकिट जोडायचे असते . ते दिनांक व वेळ बघतात तेव्हा ते आपल्या निदर्शनास आणुन  देतात...._ "साहेब तिकिटावर दिनांक व वेळ कालची  अथवा चुकीची येत आहे..." _त्यावेळेस वाहकाच्या लक्षात येते की आपल्या तिकिट मशीन ची दिनांक व वेळ चुकीची आहे....._

          *मग अशा प्रसंगी वाहकाला त्या तिकिट मशीन ( ETIM ) ची तारिख व वेळ अचुक करायची असेल अथवा बदलायची असेल तर ती काही कृतीतुन बदलविता येते.... ती तारिख व वेळ बदलविण्याची कृती खालीलप्रमाणे.....*

▪ *१) प्रथम ETIM  मशीन power (लाल) बटन दाबुन बंद करावी.*

▪ *२) Power चे लाल बटन दाबुन मशीन चालू करावी व ती पूर्ण चालू व्हायच्या अगोदर व राऊंड मधील PCE नंतर जेव्हा  पेंग्वीन पक्ष्याचे चित्र (कार्टून) दिसेल आणि त्यानंतर बरोबर १५-१६ सेकंद झाल्यावर खालच्या बाजुला  ३ ... डॉट डॉट डॉट.... सुरु होईल तेव्हा लगेच enter बटन दाबावी.*

▪ *३) Enter दाबल्यावर लगेच Enter Password विचारेल तर त्यामध्ये " SMARTPCE " हा password टाकावा, व Enter बटन दाबावे.*

▪ *४) Admin menu मधील १ नंबरचे (Set Date-Time) बटन दाबावे.*

▪ *५) प्रथम दिनांक ( Date ) सेट करावी. Date सेट करतांना  (DD:MM:YYYY)* म्हणजेच 

*उदा.* - २३ सप्टेंबर २०१९.

➡  *DD      :- दिनांक* (23)
➡  *MM.   :- महिना*  (09)
➡  *YYYY  :- वर्ष*    (2019)
     
       *तारिख, महिना व वर्ष टाकतांना प्रत्येक वेळेस enter करावे.*

▪  *६) तसेच Time पण सेट करावा.( HH:MM:SS )*

*उदा.*- १६ वाजुन ५ मिनीटे ४० सेकंद.

➡ *HH - तास मध्ये किती वाजले.* (16)
➡ *MM- मिनीटे किती.* (05)
➡ *SS - सेकंद किती.* (40)

       *तास, मिनीटे, सेकंद टाकतांना प्रत्येक वेळेस Enter करावे.*
     
         _(वेळ Time सेट करतांना *२४ तासांची घड्याळ समजुन* टाईम टाकावा. उदा. दुपारचे ४ वाजले असेल तर ४ न सेट करता १६ सेट करावे.)_

      *अशी कृती केल्यानंतर Date आणि Time सेट होतो, नंतर 0 (Zero) दाबावा.*

        _माझ्या वाहक बंधुंनो आपणास एक  नम्र विनंती आहे या 'दिनांक व वेळ बदलविण्याच्या  कृतीचा 'उपयोग फक्त ETIM मध्ये चुकीची तारिख व वेळ असतांनाच करा इतर प्रसंगी याचा उपयोग करु नये._

✒ *सचिन गिरी (वाहक)*
      *रा.प. यवतमाळ आगार*
      *मो. 9921386644*

ETIM मशीन चा टाईम सेट करण्याकरिता खालील प्रमाणे प्रोसेस करावी

मशीनचा टाइम सेट करण्याकरिता खालील प्रमाणे प्रोसेस करावी
1) मशीन बंद करावी
2) मशीन चालू करावी व ती पूर्ण चालू व्हायच्या अगोदर जेव्हा तो कार्टून येतो आणि 3 ... डॉट डॉट डॉट येते तेव्हा एंटर बटन दाबावी.
3) एंटर दाबल्यावर password विचारते, त्यामध्ये SMARTPCE हा password टाकावा
4) त्यानंतर 1 नंबर सिलेक्ट करावा.
5) नंतर date set करावी. Date set करतेवेळी dd enter mm enter yy enter करावे, तसेच time पण सेट करावा. किती वाजले ते enter मिनिट enter सेकंद enter करावे.
    असे केल्यावर date आणि time सेट होतो नंतर 0 झिरो दबावा.

विद्यार्थी स्मार्ट कार्ड तपासणी

विद्यार्थी स्मार्ट कार्ड तपासणी
सद्या विद्यार्थी स्मार्ट कार्ड वर प्रवास करीत आहेत. परंतु  स्मार्ट कार्ड etim मशीन वर रिड होत नाही म्हणून वाहक विद्यार्थ्या करून पैसे घेऊन तिकीट देत असल्याचा तक्रारी प्राप्त होत आहे. सदरची बाब गंभीर आहे. 
जर विद्यार्थी स्मार्ट कार्ड इंटर रिड होत नसेल तर खालील पर्यायाने

*Y+P+3*

स्मार्ट कार्ड ची तारीख किती आहे आणि चालू आहे का हे व हे वाहक चेक करू  शकतात.
सर्व वाहकांना अश्या प्रकारच्या सूचना देण्यात याव्यात. कोणत्याही प्रकारे विद्यार्थी तक्रार उद्भवणार नाही या बाबत दक्षता घेण्यात यावी.
🙏🏻🙏🏻🙏🏻🙏🏻🙏🏻🙏🏻🙏🏻

When issue is Framed

⚖ *When issue is framed*

   जेव्हा वादी न्यायालयात हजर केली जाते, तेव्हा खटला चालू असतो. त्यानंतर दुसर्‍या पक्षाने लेखी निवेदन दाखल केले. त्यानंतर मुद्दे तयार केले जातात.

 ज्या दिवशी मुद्दे तयार केले जातात त्या दिवसाला “खटल्याची पहिली सुनावणी” असे म्हणतात. खटल्याच्या पहिल्या दिवशी न्यायालयात प्रत्येक पक्षाकडून तो आरोपात कबूल करतो की तो नाकारतो की नाही हे ठरवेल.

 हे पक्षांकडून “खटल्याची पहिली सुनावणी” नंतर वादी आणि लेखी निवेदन वाचल्यानंतर आणि पक्षात तथ्य काय आहे किंवा कायदा मांडण्यात आला आहे याची माहिती घेतल्यानंतर कोर्टाची चौकट जारी करते. कोणत्याही परिस्थितीत योग्य निर्णय महत्त्वपूर्ण ठरविलेल्या मुद्द्यांच्या शुद्धतेवर अवलंबून असतो.

 खटल्याच्या पहिल्या सुनावणीमध्ये प्रतिवादी  नसल्यास, प्रकरणांची मांडणी करण्याची आवश्यकता नाही. खटल्यातील अतिशयोक्ती टाळण्यासाठी मुद्दे तयार केले जातात आणि पक्षांना पुरावे देण्यासाठी त्यांना कोणत्या मुद्द्यांची आवश्यकता आहे हे समजण्यास सक्षम केले जाते. *लेखी निवेदनात नकार* दिला गेलेला बदल *कबूल* केल्याप्रमाणे घेतला जातो.

 कोर्टाने सर्व बाबींवर निकाल द्यावा. हे कोणत्याही समस्येकडे दुर्लक्ष करू शकत नाही. कोर्टाच्या कार्यक्षेत्र आणि कोणत्याही कायद्याद्वारे दाव्यासंदर्भातील मुद्द्यांबाबतचे प्रकरण कार्यवाही सुरू झाल्यावर प्रथम विचारात घ्यावे.

 🔨 कोर्टाद्वारे पुढील स्त्रोतांकडून हे *मुद्दे मांडले जातील:-*

 🔨 शपथेवर पक्ष किंवा त्यांच्या वतीने आरोप

🔨 याचिका / चौकशीमध्ये केलेले आरोप

🔨 दोन्ही पक्षांनी तयार केलेल्या कागदपत्रांची सामग्री.

 अन्यथा शक्य नसल्यास मुद्दे मांडण्यापूर्वी न्यायालयासमोर यापूर्वी आणलेले साक्षीदार किंवा कागदपत्रे तपासू शकतात. त्यांना कोर्टासमोर आणण्यासाठी सात दिवस तहकूब करणे शक्य आहे.

 न्यायाच्या हितासाठी असे बदल करणे आवश्यक असल्यास कोर्टाचे हुकूम मंजूर करण्यापूर्वी कोणत्याही वेळी मुद्दे सुधारीत, जोडू किंवा हटवू शकतात.

 पक्षांसमोर कोर्टासमोर कोणत्याही प्रकरणाबाबत तोडगा काढण्यास तयार होण्यास तयार असल्यास त्यांनी त्यास मुद्द्याच्या स्वरूपात फ्रेम करावा आणि मग करार करावा. अशा प्रकारे झालेला करार पुढील स्वरूपात असू शकतोः *“पहिला पक्ष दुसर्‍या पक्षाला मान्य केलेल्या रकमेची रक्कम देईल (रक्कम निर्दिष्ट करेल) आणि दुसरा पक्ष विचारात असलेली मालमत्ता देईल (येथे तपशील द्या) इतर पक्ष ”.*

 जर पक्षांनी कराराची अंमलबजावणी केल्याबद्दल कोर्टाचे समाधान असेल तर पक्षांनी वरील प्रश्नावर सहमती दर्शविली आणि त्या मुद्दय़ावर निर्णय घेण्यास व त्यासंदर्भात निर्णय घेण्यास पुरेसे तंदुरुस्त असेल तर तो हा मुद्दा पुढे करून पुढे येईल. *निर्णयासह.*

 *वादाच्या* बाजूने हा मुद्दा ठरविल्यास त्यास *दिलासा* मिळेल. *प्रतिवादीच्या* बाजूने निर्णय घेतल्यास तो दाव्याविरूद्ध *वैध संरक्षण* ठरेल.

✍ *_संकलन-नितिन बागले_*

औद्योगिक संबंध कायदे

औद्योगिक संबंध कायदे

ज्येष्ठ नागरिक स्मार्ट कार्ड वाहकाने कसे वापरावे

जेष्ठ नागरिक स्मार्ट कार्ड वाहकाने कसे वापरावे 👇🏽